قسمت چهل و نهم: سرطان

مقدمه

اکتبر ماهی است که به آگاهی‌بخشی در مورد سرطان پستان اختصاص دارد. بعد از دو سال تصمیم گرفتم دوباره پادکست را شروع کنم و سه دلیل اصلی برای این کار دارم. مهم‌ترین دلیل، تجربه شخصی من با مادرم است که به سرطان مبتلا شد. خوشبختانه درمان شدند، اما از آن زمان همیشه احساس می‌کنم وظیفه‌ای دارم که درباره سرطان آگاهی‌رسانی کنم؛ چون زمان در این بیماری نقش کلیدی دارد و آگاهی‌بخشی تنها کاری است که از دست من برمی‌آید. حالا که در ماه اکتبر هستیم، چه فرصتی بهتر از این برای شروع دوباره؟

قبلاً هم یک اپیزود درباره این موضوع تولید کرده بودم، اما در این قسمت قصد دارم مروری بر مهم‌ترین مطالب داشته باشم. تکرار این مطالب هرگز ضرری ندارد، مخصوصاً چون در این چند سال تحولات زیادی در این زمینه رخ داده و خوب است که به آن‌ها هم بپردازیم؛ مثلاً نقش فناوری‌هایی مثل هوش مصنوعی در درمان سرطان

سرطان چیست و چگونه رخ می دهد؟

سرطان زمانی رخ می‌دهد که سلول‌هایی که آسیب دیده‌اند، به‌شکل غیرقابل‌کنترل تکثیر می‌شوند. این سلول‌ها می‌توانند از هر نوع بافتی در بدن منشأ بگیرند و به همین دلیل، صدها نوع مختلف از سرطان وجود دارد. برخی از انواع سرطان به‌آرامی رشد می‌کنند، درحالی‌که برخی دیگر با سرعت گسترش می‌یابند. برخی قابل درمان‌اند و برخی دیگر می‌توانند کشنده باشند

برای حفظ سلامت یک موجود چندسلولی، باید سلامت بدن به‌طور کلی بر سلامت هر سلول ترجیح داده شود. اما سلول‌های سرطانی این تعادل را به هم می‌زنند؛ آن‌ها به‌صورت خودمختار عمل کرده و از هماهنگی با سایر سلول‌ها خارج می‌شوند. در حالی که بدن ما توان مقابله با برخی سلول‌های سرطانی را دارد، اما اگر این سلول‌ها به‌طور مداوم تکثیر شوند، به ارگانیسمی مستقل تبدیل شده و با سایر بخش‌های بدن برای جذب منابع رقابت می‌کنند

ماهیت سلول های سرطانی

نباید تصور کنید که سلول‌های سرطانی ذاتاً “بد” هستند و قصد آسیب‌زدن دارند. در واقع، آن‌ها هیچ هدفی ندارند. سلول‌ها شبیه ربات‌هایی از جنس پروتئین هستند که تنها طبق برنامه‌ریزی خود عمل می‌کنند؛ اما در سرطان، این برنامه‌ریزی‌ها دچار اختلال شده است.

هر سلول بدن دارای هسته‌ای است که دی ان ای  در آن قرار دارد. دی ان ای در واقع دفترچه راهنمای سلول است که دستورالعمل‌های لازم برای تولید پروتئین‌ها در آن نوشته شده است. نوع پروتئین‌هایی که هر سلول تولید می‌کند، تعیین می‌کند آن سلول چه وظایفی را انجام دهد. اگر ژنی در DNA آسیب ببیند، پروتئین معیوبی تولید می‌شود که در عملکرد سلول اختلال ایجاد می‌کند

دی ان ای ما در طول روز ممکن است بارها دچار آسیب یا جهش شود، اما بیشتر این جهش‌ها به‌سرعت توسط مکانیسم‌های ترمیمی بدن اصلاح می‌شوند و مشکلی ایجاد نمی‌کنند. بااین‌حال، در طول زمان و با تکثیر مکرر سلول‌ها، این آسیب‌ها انباشته می‌شوند. این وضعیت شبیه به گرفتن فتوکپی از فتوکپی‌های قبلی است؛ هر خطا یا نقص جدیدی که وارد نسخه‌ها شود، در تمام نسخه‌های بعدی هم تکرار می‌شود

DNA چگونه آسیب می بیند؟

در سرطان، معمولاً سه نوع ژن آسیب می‌بینند که در ادامه توضیح می‌دهیم

ژن‌های سرکوبگر تومور (Tumor Suppressor Genes)
این ژن‌ها مثل تعمیرکارهای بدن عمل می‌کنند و کارشان بررسی مداوم DNA برای یافتن خطاها و رفع آن‌هاست. اما اگر این ژن‌ها خودشان دچار اختلال شوند، دیگر مکانیزمی برای تعمیر DNA وجود ندارد و کنترل سلول از دست می‌رود. این وضعیت به‌عنوان یک جهش ژنتیکی شناخته می‌شود

ژن‌های آنکوژن (Oncogenes)
در دوران جنینی، رشد سریع سلول‌ها ضروری است، اما در بزرگسالی این روند متوقف می‌شود. آنکوژن‌ها مسئول کنترل این رشد هستند؛ وقتی سلول‌ها به حد کافی تکثیر شدند، این ژن‌ها خاموش می‌شوند. حالا اگر آنکوژن‌ها دچار اختلال شوند و به‌طور مداوم فعال بمانند، مانند دستگاه فتوکپی از کنترل خارج می‌شوند و بدون توقف سلول‌ها را تکثیر می‌کنند.

ژن‌های مسئول خودکشی سلول
این ژن‌ها وظیفه از بین بردن سلول‌های آسیب‌دیده را بر عهده دارند. وقتی یک سلول بیش از حد آسیب ببیند و قابل ترمیم نباشد، این ژن‌ها با فعال‌کردن مکانیزم «خودکشی سلولی» آن را از بین می‌برند. اما اگر این ژن‌ها هم از کار بیفتند، سلول‌های معیوب همچنان به تکثیر ادامه می‌دهند

چالش های سیستم ایمنی در مقابله با سرطان 

وقتی سلولی نتواند اشتباهات خود را اصلاح کرده یا خودکشی کند و بی‌محدودیت رشد کند، به سلول سرطانی تبدیل می‌شود. در مراحل اولیه، این سلول‌ها ضعیف هستند و به‌راحتی توسط سیستم ایمنی شناسایی و نابود می‌شوند. اما اگر تکثیر ادامه پیدا کند، این سلول‌ها ممکن است یاد بگیرند چگونه از شناسایی توسط سیستم ایمنی فرار کنند

بدن ما به‌طور طبیعی سلول‌هایی به نام مولکول‌های ام اچ سی کلاس ۱ روی سطح هر سلول دارد که مانند ویترینی نشان می‌دهد داخل هر سلول چه پروتئین‌هایی وجود دارد. سلول‌های ایمنی از طریق بررسی این ویترین، پروتئین‌های مشکوک را شناسایی و در صورت لزوم سلول را نابود می‌کنند

تکامل سلول های سرطانی و روش های بدن برای مقابله

سلول‌های سرطانی ممکن است با جهش‌های مداوم یاد بگیرند که ویترین MHC را حذف کنند و از شناسایی فرار کنند. اما بدن ما مکانیزمی به نام سلول‌های قاتل طبیعی دارد که در چنین شرایطی وارد عمل می‌شوند. این سلول‌ها دائماً در بدن گشت می‌زنند و به دنبال سلول‌های معیوب یا سرطانی می‌گردند. اگر سلولی ویترین نداشته باشد، سلول‌های قاتل طبیعی آن را بدون معطلی نابود می‌کنند

چگونه سرطان می تواند سیستم ایمنی را از کار بیندازد؟

سلول‌های سرطانی در برخی موارد به‌قدری پیشرفته می‌شوند که یاد می‌گیرند سوییچ خاموشی سیستم ایمنی را فعال کنند. این مکانیزم در بدن ضروری است تا سیستم ایمنی به بخش‌های حساسی مثل سیستم عصبی مرکزی آسیب نزند. اما اگر سلول‌های سرطانی بتوانند این سوییچ را فعال کنند، عملاً سیستم ایمنی را غیرفعال می‌کنند. در این حالت، سلول‌های سرطانی بدون هیچ مانعی رشد کرده و از منابع بدن تغذیه می‌کنند

در این مرحله، سرطان می‌تواند به جاهای دیگر بدن سرایت کرده و متاستاز دهد. با متاستاز، کنترل بیماری بسیار دشوارتر می‌شود و درمان پیچیده‌تر خواهد شد

چه عواملی باعث جهش های ژنتیکی می شوند و چگونه می توان از آن ها پیشگیری کرد؟

برخی عوامل، ناشی از رفتارها و شرایط زندگی ما هستند و می‌توانند احتمال جهش‌های ژنتیکی را افزایش دهند. اما بخشی از این عوامل خارج از کنترل ماست و کاری از دستمان برنمی‌آید. طبق تحقیق منتشر شده در مجله لنست، ۴۴٪ از این عوامل قابل کنترل‌اند و مابقی در اختیار ما نیست

عوامل قابل تغییر (Modifiable Factors)

دخانیات
استعمال سیگار و قلیان از مهم‌ترین عوامل جهش‌های ژنتیکی است. دود به دی ان ای آسیب می‌زند و احتمال جهش‌ را افزایش می‌دهد. این به معنی حتمی‌بودن بیماری نیست، اما ریسک آن را بالا می‌برد

مصرف الکل

الکل نیز عملکردی مشابه دخانیات دارد و خطر آسیب به دی ان ای  را بیشتر می‌کند

مشکلات متابولیک
چاقی و مصرف غذاهای ناسالم هم از عوامل افزایش‌دهنده ریسک جهش‌های ژنتیکی هستند

عوامل دیگر
اشعه ماوراءبنفش و ویروس اچ پی وی نیز از عوامل آسیب‌زا به دی ان ای هستند. بااین‌حال، بسیاری از عوامل سرطان‌زا در حال حاضر خارج از کنترل ما هستند

تشخیص زود هنگام

اگرچه نمی‌توان تمام عوامل سرطان‌زا را کنترل کرد، اما آزمایش‌های دوره‌ای می‌توانند به تشخیص زودهنگام بیماری کمک کنند. این آگاهی و پیشگیری مانع از پیشرفت سرطان می‌شود

چرا درمان سرطان سخت است؟

برای درمان سرطان، دانشمندان با چالش‌های متعددی روبه‌رو هستند.

مطالعه سرطان در محیط آزمایشگاهی
بیشتر داروهای سرطان روی سلول‌هایی که در آزمایشگاه کشت شده‌اند، آزمایش می‌شوند. این سلول‌ها به ما اطلاعات مفیدی درباره زیست‌شناسی سرطان می‌دهند، اما با پیچیدگی‌های واقعی تومورها در بدن انسان قابل‌مقایسه نیستند. به همین دلیل، بسیاری از داروهایی که در آزمایشگاه موثرند، در آزمایش‌های بالینی شکست می‌خورند

ناهمگنی کلونال (Clonal Heterogeneity)
در تومورهای پیچیده، سلول‌های مختلفی با ویژگی‌های ژنتیکی متفاوت وجود دارند. مثلاً در تومورهای مغزی تهاجمی مانند گلیوبلاستوما، ممکن است تا شش زیرشاخه مختلف از سلول‌ها در بدن یک بیمار وجود داشته باشد. دارویی که روی یک زیرشاخه موثر است، ممکن است روی سایر زیرشاخه‌ها تاثیری نداشته باشد

اکوسیستم پیچیده تومور
تومورها با سلول‌های سالم بدن در ارتباط هستند و می‌توانند آن‌ها را وادار به ایجاد رگ‌های خونی کنند که تومور را تغذیه و ضایعات را دفع می‌کنند. همچنین، سلول‌های سرطانی می‌توانند عملکرد سیستم ایمنی را سرکوب کنند تا شناسایی نشوند

سلول‌های بنیادی سرطانی
برخی سلول‌های بنیادی سرطانی در برابر شیمی‌درمانی و پرتودرمانی مقاوم هستند. حتی اگر تومور اولیه از بین برود، همین سلول‌های مقاوم می‌توانند باعث بازگشت دوباره سرطان شوند. پیدا کردن راهی برای هدف قرار دادن این سلول‌ها، چالشی مهم در درمان سرطان است

سلول‌های بنیادی سرطانی

سلول‌های سرطانی به‌طور مداوم در حال سازگاری با محیط خود هستند. آن‌ها می‌توانند در شرایط استرس‌زا مانند پرتودرمانی، سپرهای دفاعی ایجاد کنند و با تغییر بیان ژن‌ها، در برابر درمان‌ها مقاومت کنند.سرطان‌های بدخیم مانند سیستمی پیچیده و پویا عمل می‌کنند و مدام در حال تکامل هستند. برای مقابله با آن‌ها، به روش‌های نظارتی و درمانی انعطاف‌پذیر نیاز داریم که بتوانند با تغییرات سرطان همگام شوند

پیشرفت های امید بخش در درمان سرطان

با وجود تمام چالش‌ها، علم پزشکی در مسیر پیشرفت قرار دارد. از دهه ۱۹۷۰ تاکنون، میزان مرگ‌ومیر ناشی از سرطان به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافته و همچنان در حال کاهش است. از دهه ۱۹۷۰ تاکنون، میزان ابتلا به انواع سرطان به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافته است و این روند همچنان ادامه دارد. یکی از دلایل این موفقیت، شیمی‌درمانی است که احتمالاً نام آن را شنیده‌اید. اما شاید جالب باشد که بدانید شیمی‌درمانی چگونه کشف شد و به چه صورت عمل می‌کند

در جنگ جهانی اول، یکی از وحشتناک‌ترین سلاح‌ها گاز خردل بود؛ گازی زردرنگ که تنفس را دشوار می‌کرد، چشم‌ها را می‌سوزاند و روی پوست تاول‌های دردناکی ایجاد می‌کرد. در جریان تلاش دانشمندان برای مقابله با این سلاح، متوجه شدند که گاز خردل به مغز استخوان آسیب می‌زند و تولید سلول‌های خونی را متوقف می‌کند

این کشف جرقه‌ای در ذهن دانشمندان ایجاد کرد: چون مغز استخوان و سلول‌های سرطانی هر دو با سرعت زیادی تکثیر می‌شوند، شاید بتوان از ترکیبات گاز خردل برای مبارزه با سرطان استفاده کرد. این ایده در دهه ۱۹۳۰ با تزریق این ترکیبات به رگ بیماران سرطانی مورد آزمایش قرار گرفت

با گذشت زمان و انجام آزمایش‌های متعدد، محققان به داروهایی دست یافتند که بیشتر مفید بودند تا مضر. تا پایان جنگ جهانی دوم، آن‌ها موفق شدند اولین داروهای شیمی‌درمانی را تولید کنند. اکنون، بیش از ۱۰۰ داروی شیمی‌درمانی وجود دارد

مکانیزم شیمی درمانی

داروهای شیمی‌درمانی به‌صورت قرص یا تزریق وارد بدن می‌شوند. این داروها حاوی موادی به نام عوامل سمی برای سلول هستند که به همه سلول‌های بدن، حتی سلول‌های سالم، آسیب می‌زنند. اما تمرکز این داروها روی سلول‌هایی است که به‌سرعت تقسیم می‌شوند، زیرا این ویژگی، خصوصیت اصلی سلول‌های سرطانی است

یکی از اولین و رایج‌ترین داروهای شیمی‌درمانی عوامل آلکیل‌کننده هستند. این داروها وارد جریان خون شده و به تمام سلول‌های بدن می‌رسند. وقتی سلول‌ها دی ان ای خود را برای تکثیر باز می‌کنند، عوامل آلکیل‌کننده به ساختار دی ان ای آسیب می‌زنند. اگر این آسیب ترمیم نشود، باعث مرگ سلول می‌شود

سلول‌های سرطانی، به‌دلیل تکثیر سریع، مقدار زیادی از این داروها را جذب می‌کنند و دی ان ای آن‌ها مکرراً در معرض آسیب قرار می‌گیرد، به‌طوری‌که فرصت کافی برای ترمیم ندارند. در نتیجه، این سلول‌ها بیشتر از سلول‌های سالم می‌میرند، چون سلول‌های سالم زمان بیشتری برای ترمیم دارند

تثبیت‌کننده‌های میکروتوبول

یکی دیگر از انواع شیمی‌درمانی، داروهایی به نام تثبیت‌کننده‌های میکروتوبول هستند. سلول‌ها برای تکثیر دی ان ای و تقسیم شدن، لوله‌های کوچکی به نام میکروتوبول می‌سازند و سپس آن‌ها را تجزیه می‌کنند. این داروها با جلوگیری از تجزیه میکروتوبول‌ها، مانع تقسیم سلولی شده و در نهایت باعث مرگ سلول می‌شوند

چالش‌ها و آسیب‌های شیمی‌درمانی

شیمی‌درمانی با وجود تمام فواید، یک عیب بزرگ هم دارد: به سلول‌های سالم بدن که سرعت بازسازی بالایی دارند، آسیب می‌زند. سلول‌های ریشه مو، دهان، دستگاه گوارش، سیستم تولیدمثل و مغز استخوان نیز مانند سلول‌های سرطانی به سرعت تکثیر می‌شوند و در نتیجه، تحت تأثیر داروهای شیمی‌درمانی قرار می‌گیرند

اما خوشبختانه پس از پایان دوره شیمی‌درمانی، این بافت‌های آسیب‌دیده به‌مرور ترمیم و بازسازی می‌شوند

تحقیقات جدید: درمان‌های هدفمند

در حال حاضر، تحقیقات به سمت درمان‌های نقطه‌زنی دقیقپیش می‌روند تا از آسیب به سلول‌های سالم جلوگیری شود. یکی از این روش‌های نوین ایمونوتراپی است. در این روش، سیستم ایمنی بیمار تقویت می‌شود تا بتواند به‌طور مؤثر با سلول‌های سرطانی مبارزه کند.

یکی از فناوری‌هایی که در این زمینه به کار گرفته می‌شود، کریسپر است. کریسپر نوعی ابزار ویرایش ژن است که مانند قیچی عمل کرده و بخش‌های معیوب دی ان ای را اصلاح یا حذف می‌کند. این فناوری انقلابی در علم ژنتیک به شمار می‌آید و امیدهای زیادی برای درمان دقیق و موثر سرطان ایجاد کرده است.

کریسپر: ابزاری برای ویرایش ژن ها

کریسپر نوعی ابزار ویرایش ژن است که مانند قیچی عمل می‌کند و می‌تواند بخش‌های خاصی از دی ان ای را حذف یا تغییر دهد. کشف این ابزار انقلابی در دنیای ژنتیک به شمار می‌رود، به‌طوری‌که کاشفان آن در سال ۲۰۲۰ برنده جایزه نوبل شدند. البته پیش از کریسپر نیز امکان ویرایش ژن وجود داشت، اما با آمدن این فناوری، سرعت کار افزایش یافته و استفاده از آن بسیار ساده‌تر شده است. حتی یک دانش‌آموز دبیرستانی هم تا حدی می‌تواند با کریسپر کار کند

در گذشته، تنها تعداد محدودی از آزمایشگاه‌های تخصصی قادر به ویرایش ژن بودند. مثلاً تولید یک مدل مهندسی‌شده از موش با روش‌های قدیمی، در صورت خوش‌شانسی، یکی دو سال طول می‌کشید. اما اکنون دانشمندان می‌توانند با استفاده از کریسپر، این فرایند را در چند ماه انجام دهند

روش کار کریسپر به این شکل است که ابتدا از فرد نمونه خون گرفته می‌شود. سپس در آزمایشگاه ژن‌های سیستم ایمنی فرد اصلاح و تقویت می‌شوند تا وظایف خاصی در بدن انجام دهند. بعد از کشت این سلول‌ها در محیط آزمایشگاهی، دوباره آن‌ها را به جریان خون فرد تزریق می‌کنند. در سال ۲۰۱۹، مطالعه‌ای در دانشگاه پنسیلوانیا انجام شد که نشان داد این روش قابل‌اجراست، هرچند هنوز تأثیرگذاری زیادی نداشت. اما مهم این است که آزمایش‌ها نشان دادند این فناوری ایمن است و خطری ایجاد نمی‌کند

در حال حاضر، تیم‌های مختلف تحقیقاتی در سراسر جهان روی این روش کار می‌کنند. بااین‌حال، کریسپر هنوز جای پیشرفت دارد و نگرانی‌هایی هم درباره آن وجود دارد؛ مثلاً ممکن است تغییری که در ژن ایجاد می‌شود، ناخواسته منجر به ایجاد سلول‌های سرطانی شود یا ژن تغییر‌یافته به‌جای انجام کار موردنظر، عملکرد اشتباهی از خود نشان دهد

هوش مصنوعی: تحولی دیگر در پزشکی

هوش مصنوعی نیز یکی دیگر از فناوری‌هایی است که کاربردهای متنوعی در پزشکی پیدا کرده است. این فناوری با شناسایی الگوهای پیچیده در داده‌های حجیم، تحولی در تشخیص و درمان بیماری‌ها ایجاد کرده است. یکی از کاربردهای خاص هوش مصنوعی، استخراج دانش از انبوه اطلاعات علمی است. با استفاده از مدل‌های زبانی پیشرفته مانند جی پی تی، محققان می‌توانند حجم زیادی از داده‌ها را پردازش و به‌طور هدفمند از آن‌ها استفاده کنند. تصور کنید ابزاری مشابه چت جی پی تی  برای محققان سرطان وجود داشته باشد که بتواند رفتارهای پروتئین‌های جهش‌یافته را پیش‌بینی کند. چنین ابزاری می‌تواند به دانشمندان کمک کند تا استراتژی‌های بهتری برای مقابله با این پروتئین‌ها طراحی کنند

یکی دیگر از کاربردهای هوش مصنوعی در تسریع فرایند غربالگری است. به‌عنوان مثال، پروژه‌هایی در حال انجام است که با استفاده از هوش مصنوعی، تصاویر ماموگرافی را تجزیه‌وتحلیل می‌کنند. این فناوری به رادیولوژیست‌ها کمک می‌کند تا سریع‌تر و دقیق‌تر سرطان پستان را تشخیص دهند. همچنین، با تحلیل حجم زیادی از داده‌ها، هوش مصنوعی می‌تواند ریسک بلندمدت ابتلا به سرطان را در بیمارانی که هنوز علائمی ندارند، پیش‌بینی کند

علاوه بر این، هوش مصنوعی در کشف داروهای جدید نیز نقش دارد. با پیش‌بینی رفتار سلولی بر اساس پردازش داده‌های بزرگ، می‌توان روش‌های مؤثری برای درمان سرطان ارائه داد. همچنین چت‌بات‌ها می‌توانند در حمایت و مدیریت مراقبت از بیمار تحول ایجاد کنند، زیرا مدیریت بیماری تنها به درمان محدود نمی‌شود

فناوری های نوین در پزشکی: کرایو -ای ام

فناوری‌های جدیدی مانند کرایو ای ام (میکروسکوپ الکترونی با دقت بالا) نیز در پزشکی مدرن استفاده می‌شوند. این فناوری امکان مشاهده ساختار سه‌بعدی مولکول‌ها و اتم‌ها را با دقتی فراهم کرده که حتی ده سال پیش هم قابل‌تصور نبود . کرایو ای ام در دوران همه‌گیری کرونا نیز برای بررسی ساختار ویروس به کار گرفته شد. این تکنیک چنان تحول بزرگی در شیمی و پزشکی ایجاد کرده که در سال ۲۰۱۷ به سه دانشمندی که روی آن کار کرده بودند، جایزه نوبل اهدا شد

یکی دیگر از فناوری‌های نوین، اینفینیوم اسای است که توسط شرکت ایلومینا توسعه یافته است. این فناوری، ژن‌های افراد را تجزیه‌وتحلیل کرده و تفاوت‌های ژنتیکی را شناسایی می‌کند. این روش به‌عنوان ژنوتایپینگ شناخته می‌شود و در پزشکی شخصی‌سازی‌شده کاربرد دارد. به‌جای استفاده از داروهای عمومی برای همه بیماران، این روش کمک می‌کند داروها بر اساس ساختار ژنتیکی هر فرد طراحی و تجویز شوند؛ دقیقاً مثل دوخت کت‌وشلواری که فقط به تن یک فرد خاص می‌خورد

شرکت‌هایی مانند انسستری نیز از این فناوری استفاده می‌کنند. آن‌ها با تحلیل دی ان ای افراد، اطلاعاتی درباره ریشه‌های اجدادی ارائه می‌دهند و نشان می‌دهند که چند درصد از ژن‌های شما متعلق به نژادهای مختلف است

جراحی رباتیک: تحولی در جراحی های سرطانی

جراحی رباتیک نیز پیشرفت بزرگی در درمان سرطان ایجاد کرده است. به‌عنوان مثال، در جراحی سرطان پروستات، به دلیل موقعیت خاص این عضو، در روش‌های سنتی شکاف‌های بزرگی ایجاد می‌شد. اما با استفاده از ربات‌ها، این شکاف‌ها بسیار کوچک‌تر شده و دقت جراحی به‌طرز چشم‌گیری افزایش یافته است. ربات‌ها محدودیت‌های حرکتی دست انسان را ندارند و می‌توانند با دقت و ظرافت بالا عمل کنند. به همین دلیل، بیماران می‌توانند حتی یک روز بعد از جراحی مرخص شوند

درپایان

دانشجویان و دانش‌آموزان عزیز! اگر در آغاز مسیر علمی خود هستید و نمی‌دانید دانشی که کسب می‌کنید چگونه به کارتان می‌آید، بدانید که این فناوری‌ها نمونه‌هایی از زمینه‌های تحقیقاتی پیشرفته‌اند که در حال حاضر در سراسر جهان استفاده می‌شوند

این یک توضیح خلاصه درباره سرطان، چالش‌های آن و نقش تکنولوژی‌های جدید در پیشرفت درمان بود. مصرف سیگار، الکل و سبک غذایی ناسالم عواملی هستند که کنترل آن‌ها در دست خودتان است. برای سایر عواملی که قابل‌کنترل نیستند، می‌توانید با آزمایش‌ها و غربالگری‌های به‌موقع پیشگیری کنید

از آنجایی که در ماه آگاهی‌رسانی سرطان پستان هستیم، اگر خانم هستید، توصیه می‌شود با پزشک خود مشورت کنید تا زمان مناسب برای اولین ماموگرافی را با توجه به سطح ریسک بدن شما تعیین کند. طبق توصیه انجمن سرطان آمریکا، خانم‌های پرریسک بهتر است از ۳۰ سالگی و افراد با ریسک متوسط از ۴۰ سالگی غربالگری را شروع کنند. البته مشورت با پزشک بهترین راه برای تصمیم‌گیری درست بر اساس شرایط فردی شماست

دایجست یک پادکست رایگان است؛ ولی دخل و تصرف در آن بدون رضایت صاحب‌اثر مجاز نیست. می‌توانید برای استفاده از مطالب دایجست با ما تماس بگیرید.